شیوة تغییر واکه‌های مرکب در وام‌واژه‌های انگلیسی

هدف پژوهش حاضر بررسی شیوة تغییر واکه­های مرکب در وام­واژه­های انگلیسی است. به­این منظور تعداد 568 وام­واژۀ انگلیسی از فرهنگ­ زمردیان استخراج شده و نحوة تلفّظ آنها در دو زبان انگلیسی و فارسی براساس IPA، مشخص شده است. از آنجا که تلفّظ انگلیسیِ برخی واژه­ها در دو گونة بریتانیایی و آمریکایی متفاوت است، تلفّظ گونة بریتانیایی، در بررسی داده­ها لحاظ شده است. سپس از میان داده­ها، وام­واژه­های دارای واکة مرکب استخراج شده و براساس نوع واکة مرکبِ موجود در آنها از هم تفکیک شده­اند و تغییرات این واکه­ها در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی­ها نشان می­دهد که در آن گروه از واکه­های مرکب افتان که جزء دوم آنها را واکة /I/ تشکیل داده است، این جزء به غلت متناظرش یعنی [j] تبدیل می­شود و در آن گروه از واکه­های مرکب افتان که جزء دوم آنها واکة [U] می­باشد، این جزء در زبان فارسی زمانی به غلت [w] تبدیل می­شود که جزء اول آن به واکة [o] تبدیل شده باشد و همخوان­های پایانه نیز بیش از یکی نباشد. از این­رو از بین این نوع واکه­ها تنها واکة‌ مرکب /aU/ در اغلب موارد به توالی یک واکۀ ساده و غلت [ow] در زبان فارسی دیده می­شود. واکه­های مرکب خیزان به واکة ساده تبدیل می­شوند.